‘ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ’ WEISBROT, ΜΕΡΟΣ ΝΙΟΣΤΟ: Η ΜΟΥΦΑ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ

Το κείμενο αυτό αρχικά ετοιμάστηκε για το Protagon.gr (@protagon) αλλά έκτοτε lλόγω της καταιγιστικής επικαιρότητας δεν έχει δημοσιευθεί, οπότε είπα να το δημοσιεύσω ο ίδιος για να μην παλιώσει υπερβολικά και πάει χαμένο. Έχω κάνει ορισμένες αλλαγες σε σχέση με το κείμενο που έστειλα στο protagon – το παρακάτω κείμενο είναι η προτιμώτερη εκδοχή. Καλή διασκέδαση.

Ανήμερα του Αγίου Βαλεντίνου έφτασε στο ηλεκτονικό μου γραμματοκιβώτιο μια αναπάντεχη επιστολή. Συγγραφέας της ήταν ο Dan Beeton (@Dan_Beeton) συνεργάτης του καθηγητή Mark Weisbrot στο Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών (CEPR), και ο τίτλος της, τον όποιο αποδίδω ελεύθερα στην επικεφαλίδα αυτού του άρθρου, ήταν ‘Mark Weisbrot: Hoax redux’. Με τον κο. Beeton είχαμε συνεργαστεί την άνοιξη του 2010, όταν προσπαθούσε (μάταια) να συμμαζέψει τις ατελείωτες αναδημοσιεύσεις στο διαδίκτυο μιας ‘συνέντευξης’ που αποδιδόταν στον Weisbrot και η οποία υποτίθεται ότι αποτύπωνε τις εμπειρίες του από τη χρεωκοπία της Αργεντινής και τις προτροπές του για την Ελλάδα και τους Έλληνες.

Το περιεχόμενο της ‘συνέντευξης’, με τίτλο ‘Η ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΤΙΠΟΤΕ – ΕΣΑΣ ΘΑ ΣΑΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΟΥΝ’ ήταν καταιγιστικό. Αγελάδες κομματιάζονται εν κινήσει από πεινασμένα πλήθη. Αγριεμένοι πολίτες αποκεφαλίζουν τραπεζίτες και στελέχη υπουργείων. Το ΔΝΤ στήνει παραγκουπόλεις για να πουλάνε ναρκωτικά στον κόσμο οι ευνοούμενοί του. Η Ελβετία προσφέρει οικονομική βοήθεια 100δις (Ευρώ;) στην Ελλάδα.

Εκτός από καταιγιστικό είναι και απολύτως πλαστό. Πού το ξέρω; Αφ’ ενός επειδή είναι γεμάτο αναλήθειες και θέσεις που δεν συνάδουν με αυτές του πραγματικού Weisbrot (περισσότερα εδώ). Αφ’ ετέρου επειδή ο ίδιος ο Weisbrot κατήγγειλε το κείμενο ως πλαστό στον Γιάννη Μπογιόπουλο της Ελευθεροτυπίας, σε μια συνέντευξη την οποία χάρη στη Google Cache μπορείτε για την ώρα να διαβάσετε εδώ.

Ο κ. Beeton λοιπόν μού εξήγησε ότι η ‘συνέντευξη’ είχε ξαναεμφανιστεί και αναρωτιόταν αν υπάρχει κάποιος κατάλογος με διαδικτυακές πλάνες στον οποίο θα μπορούσε να αναρτηθεί το σχετικό κείμενο. Του υποσχέθηκα να ψάξω, και (με μεγάλη ευχαρίστηση) υποσχέθηκα επίσης να γράψω το παρόν άρθρο.

Η πλαστή ‘συνέντευξη’ δεν στερείται βέβαια κάθε αλήθειας. Ο Weisbrot είναι όντως σφοδρός επικριτής του ΔΝΤ. Ο λόγος του μπορεί να είναι εξαιρετικά πολιτικός , και μπορεί να πιστεύω ότι έχει άδικο σε πάρα πολλά πράγματα, αλλά βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία και γεγονότα και δεν ευαγγελίζεται βίαιες λύσεις στα προβλήματα καμμίας χώρας.  Έχει μάλιστα γράψει μια καταπληκτική πραγματεία σχετικά με τα κατά καιρούς προγράμματα προσαρμογής που εφάρμοσε το ΔΝΤ που αν τη διάβαζαν οι αντιμνημονιακοί θα μπορούσε κανείς να μιλήσει μαζί τους πολύ πιο σοβαρά.

Ο μύθος της ‘συνέντευξης’ Weisbrot γεννήθηκε το Φλεβάρη του 2010, όταν κάποιος αναγνώστης του Olympia.gr αναδημοσίευσε στο ireporter.gr αποσπάσματα αυτού του κειμένου-σύνοψης, το οποίο φαινομενικά έμπλεκε ένα πραγματικό άρθρο (όχι συνέντευξη) του Weisbrot με μια άσχετη, όπως ισχυρίζονται οι συντάκτες, συνέντευξη την οποία το Olympia.gr αποδίδει σε έναν μετανοήσαντα πρώην αντιπροέδρο του ΔΝΤ. Ο συνεντευξιαζόμενος, μας εξηγούν οι συντάκτες, τυγχάνει να έχει κι αυτός τον τίτλο του καθηγητή αλλά επιθυμεί να παραμείνει ανώνυμος. Ας δεχθούμε (γιατί δύσκολα μπορεί να ελεγχθεί) ότι οι συντάκτες του Olympia.gr  έχουν όχι μόνο πρόσβαση σε τέτοια άτομα αλλά και την αμέριστη εμπιστοσύνη τους. Ας δεχθούμε επίσης ότι ο ισχυρισμός τους εδώ, ότι όντως δημοσίευσαν μια ‘συνέντευξη’ του Weisbrot, όπως ορκίζονται αλλού ότι δεν έπραξαν, είναι ένα απλό σφάλμα. Πολύ πιο ενδιαφέρων από την πηγή της ‘συνέντευξης’ είναι ο εντυπωσιακός τρόπος με τον οποίο έκτοτε διαδόθηκε στο διαδίκτυο και τα όσα αυτός μας διδάσκει για τη βασανισμένη ιστορία του πολιτικού λόγου στη χώρα μας.

Βλέπετε η ‘συντέντευξη’ Weisbrot είναι ένα ακόμη επεισόδιο στο απελπιστικά αλλοπρόσαλλο εθνικό μας διήγημα. Όσο αναζητούσα την πηγή της ‘συνέντευξης’, ζήτησα από πολλούς συντάκτες ιστολογίων να διορθώσουν τις σχετικές τους καταχωρήσεις. Πολλοί δέχτηκαν, υπό το βάρος της αυτοπρόσωπης διάψευσης από τον Weisbrot, ήταν όμως πολλοί κι εκείνοι που ισχυρίστηκαν ότι, άσχετα με την αυθεντικότητα της ‘συνέντευξης’, το κεντρικό της μήνυμα, όποιο κι αν είναι αυτό, αξίζει να διαδοθεί. Όχι μόνο δεν τους ενόχλησε η πλαστοπροσωπία, η παραποίηση της ιστορίας,  και η υπόνοια ότι τα απολύτως φανταστικά βίαια επεισοδία θα ήταν επιθυμητό να επαναληφθούν στη χώρα μας, αλλά ανέχονταν ευχαρίστως να είναι κι οι ίδιοι συνένοχοι σε όλα αυτά χάριν λίγης παραπάνω επισκεψιμότητας για τα ιστολόγιά τους.

Βέβαια η βλακεία δεν έχει διαβατήριο και τέτοια φαινόμενα δεν είναι σε καμμία περίπτωση αποκλειστικά Ελληνικά. Για παράδειγμα, ο Evan Osnos, ανταποκριτής του New Yorker στο Πεκίνο, παρακολούθησε πέρισυ με μακάβρια περιέργεια την εξέλιξη μιας παρόμοιας διάδοσης στην πόλη Zengcheng στην επαρχία Guangzhou, με πιο βίαιες συνέπειες βέβαια. Σχολιάζοντας τις διαδόσεις, ανέσυρε ένα εξαιρετικό σχόλιο της Hannah Arendt που ταιριάζει γάντι και στην περίπτωση της Κίνας αλλά και στη δική μας, και το οποίο ορίζει τον ‘ιδιότυπο κυνισμό’ που εμφανίζουν κοινωνίες στις οποίες η αλήθεια έχει ισοπεδωθεί στο βωμό της πολιτικής σκοπιμότητας:

Η απόλυτη απροθυμία να δεxθεί κανείς ο,τιδήποτε ως αληθές, όσο καλά τεκμηριωμένο κι αν είναι. Με άλλα λόγια, το αποτέλεσμα μιας συστηματικής και απόλυτης αντικατάστασης της αλήθειας με ψεύδη δεν είναι να δέχεται ο κόσμος το ψεύδος ως αλήθεια και να λοιδωρεί την αλήθεια ως ψεύδος, αλλά η καταστροφή του αισθητηρίου εκείνου με το οποίο προσανατολιζόμαστε στον πραγματικο κόσμο – και μαζί του [η καταστροφή] της ίδιας της αλήθειας, σε αντιδιαστολή προς το ψεύδος, ως κατηγορικού αντικειμένου.

Σε απλά Ελληνικά, όταν μάθεις το λαό ότι βολικές ‘αλήθειες’ μπορούν να κατασκευάζονται και να χρησιμοποιούνται για πολιτικούς σκοπούς, και ότι αυτή είναι μια κανονική λειτουργία του πολιτικού συστήματος, είναι αναμενόμενο η αντικειμενική αλήθεια να καταστεί γι’ αυτόν εντελώς αδιάφορη όταν με τη σειρά του πιάσει κι αυτός το ηλεκτονικό του κοντύλι.

Έτσι γνωρίσαμε το εξόφθαλμα πλαστό ‘συμβόλαιο’ του Ανδρέα με την Chase Manhattan, τις εξόφθαλμα πλαστές οικονομικές προφητείες του Ισίδωρου Πόσδαγλη, το χολυγουντιανό ακρωτηριασμένο παιδάκι από το Ιράν, το ανύπαρκτο σύνθημα των Ισπανών Αγανακτισμένων περί Ελλήνων που κοιμούνται και ακόμη και αυτή τη ‘συνέντευξη’ Weisbrot. Ακόμη παλαιότερα έτσι γνωρίσαμε το μύθο της μιας ψήφου χάριν της οποίας δεν έγιναν τα Ελληνικά επίσημη γλώσσα των ΗΠΑ. Αυτόν τον διδάχθηκα στο δημοτικό παρακαλώ, μην τυχόν και αποκτήσω στο μεταξύ ανοσία στις συνομωσιολογικές παπαριές.

Και για να συνοψίσω. Πολλές από τις ‘ειδήσεις’ μεγάλου μέρους της Ελληνικής μπλογκόσφαιρας είναι απλά εργαλεία για να διατρανώσει ο συντάκτης την όποια πολιτική του τοποθέτηση – αναρτώνται προς συσπείρωση των πιστών, όπως ένα sashimono στην πλάτη ενός σαμουράι. Ως τέτοια δεν χρειάζεται να συγγενεύουν καν με τα πραγματικά γεγονότα. Τι όμορφη συμμετρία! Η μούφα που καλλιέργησε ο πολιτικός κόσμος της μεταπολίτευσης σαν να ήταν βασικό είδος διατροφής τώρα επιστρέφει για να τον φάει ζωντανό. Όσο και αν αξίζει στους πολιτικούς μας αυτή η μοίρα, δεν παύει να αποτελεί ένα πολύ σαθρό θεμέλιο για να χτιστεί πάνω του οποιοσδήποτε νέος πολιτικός πολιτισμός σε αυτή τη χώρα.