Φτιάξτε τις δικές σας στατιστικές για τα οικονομικά μας μεγέθη - U CAN HAZ UR OWN GREEK STATISTICS!

[Scroll down for the English version of this post. If you are already familiar with official statistics, you may want to also look at the last update of the EU-KLEMS data described here]

ΟΚ, όχι ό,τι νούμερα θέλετε! Μόνο ό,τι προσφέρει η μαμά Eurostat. Σε κάθε περίπτωση προσέξτε σε τι βάση σας παρουσιάζονται τα στοιχεία (π.χ. % του ΑΕΠ ή Ευρώ;) Αυτό μπορείτε να το ρυθμίσετε από το Select Data και από κει στην ταμπέλα Unit. Από την ταμπέλα INDIC_A μπορείτε να ρυθμίσετε ποιο λογαριασμό ή λειτουργία του κράτους θέλετε να δείτε.

Έχετε δύο επιλογές:

Δημόσιες δαπάνες (ESA95): Χρησιμεύει στο να δείτε περιληπτικά τις κοινωνικές παροχές (D62Pay) και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων (D1Pay) αλλά και τις συνολικές κρατικές δαπάνες (TE). Kάποιες παροχές μπορεί να τις χάσετε γιατί ο περιληπτικός λογαρισμός D62Pay δεν τις περιέχει όλες, ειδικά τις παροχές σε είδος... δεν έγινε πάντως καμμιά ζημιά. Σημειώστε πάντως ότι υπάρχουν και πολλοί άλλοι λογαρισμοί πέρα από αυτούς τους δύο. Εξερευνήστε τους.

Δημόσιες δαπάνες (COFOG): Πιο χρήσιμο αν θέλετε να μάθετε 'πού πήγαν τα λεφτά.' Κατηγοριοποιεί τις δαπάνες ανά λειτουργία του κράτους (π.χ. παιδεία, εξοπλισμοί κτλ). Προσοχή γιατί μερικές κατηγορίες είναι συνοπτικές και περιέχουν τις αποκάτω τους, π.χ. η κατηγορία Παιδεία περιέχει και τα ποσά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η οποία κατά τα άλλα έχει δικό της κωδικό.

Μερικές ακόμη στατιστικές που μπορεί να σας ενδιαφέρουν:


Έσοδα, κόστη και οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων: Για όσους αναρωτιούνται κατά πόσο βγαίνουν ή όχι οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στην Ελλάδα και τι κόστη τους αναλογούν, η Κομισιόν παρέχει τα παρακάτω στοιχεία από 2002-08. Ανοίξτε το zip, πιάστε οποιοδήποτε αρχείο με τίτλο της μορφής data_200*_eu_no.xls και πηγαίνετε στα tab με τίτλο GR και εξής. Τα στοιχεία προέρχοναι από έρευνα και όχι από φορολογικές δηλώσεις ή άλλα επίσημα στοιχεία οπότε είναι στρογγυλοποιημένα για λόγους εμπιστευτικότητας. Σημείωση: Micro: λιγότερα από 10 άτομα προσωπικό. Small: 10 ως 49 άτομα προσωπικό. Medium: 50 ως 249 άτομα προσωπικό. Large: όλες οι άλλες επιχειρήσεις

Ποσοστό επί των αγορών και προμηθειών του δημοσίου που κοινοποιήθηκε δημοσίως: Οι αριθμοί διατίθενται σε όρους % επί του ΑΕΠ και % επί των συνολικών αγορών και προμηθειών του δημοσίου. Ανεκτίμητο για όσους αγαπούν τη διαφάνεια στο δημόσιο βίο.


Πραγματικοί φορολογικοί συντελεστές ανά οικονομική δραστηριότητα: Για όσους αναρωτιούνται πόσο φόρο πλήρωσε τελικά ο καθένας. ΠΡΟΣΟΧΗ: οι πραγματικοί φορολογικοί συντελεστές υπολογίζονται ως ένα απλό κλάσμα: (όγκος δραστηριότητας) / (φορολογικά έσοδα από τη δραστηριότητα). Είναι πολύ μικρότεροι από τους επίσημους φορολογικούς συντελεστές γιατί παρεμβάλλονται παντός είδους νόμιμες φοροελαφρύνσεις, νόμιμες αλλά αμφιβόλου ηθικής πρακτικές εκ μέρους των φορολογουμένων και βέβαια η απλή φοροδιαφυγή.

Συμμετοχή των διαφόρων οικονομικών δραστηριοτήτων στα φορολογικά έσοδα: Όπως και παραπάνω, αλλά σε όρους % επί των συνολικών εσόδων του κράτους.

Συντελεστής Gini: ο συντελεστής Gini είναι ένα ευρέως αποδεκτό μέτρο της ανισότητας των εισοδημάτων σε μια χώρα και παίρνει τιμές από 0 (απόλυτη ισότητα) ως 100 (απόλυτη ανισότητα). Χρησιμεύει σε όσους θέλουν να αποφανθούν για το κατά πόσο έχει αυξηθεί η εισοδηματική ανισότητα (και να συγκρίνουν την Ελλάδα με άλλες χώρες), αλλά δεν μετρά άλλες διαστάσεις της ανισότητας. Περισσότερες πληροφορίες για τον υπολογισμό και τη χρήση του συντελεστή μπορείτε να βρείτε εδώ.

Πληθυσμός που κινδυνεύει από φτώχεια ή κοινωνικό αποκλεισμό: ένας γενικότερος δείκτης κοινωνικής ανισότητας που μετρά το ποσοστό του πληθυσμού που είτε στερούνται βασικά και αναγκαία αγαθά και υπηρεσίες, είτε κινδυνεύουν να τα στερηθούν κατά καιρούς, είτε έχουν πολύ αδύναμους ή ανύπαρκτους δεσμούς με την αγορά εργασίας. Περισσότερα εδώ.

Αυτά είναι τα νούμερα που δεν θέλουν να δείτε ούτε οι μεν, ούτε οι δε. Ούτε οι δεξιοί ούτε οι αριστεροί. Ούτε οι επαναστάτες ούτε οι καθεστωτικοί. Είναι τα στοιχεία που επιτρέπουν στον κάθε πολίτη να μιλήσει μόνος του άφοβα και να μην αρκείται στο να επαναλαμβάνει συνθήματα, ούτε να σκύβει το κεφάλι επειδή 'μίλησε' ο Χ Ψ οικονομολόγος.

Αυτά τα στοιχεία είναι διαθέσιμα και δωρεάν. Μην ντρέπεστε να τα χρησιμοποιήσετε κι ας σας πουν υπερόπτες ή 'δήθεν επιστήμονες'. Δεν χρειάζεται να είστε επιστήμονες. Είστε πολίτες και αυτά είναι τα όπλα που δικαιωματικά σάς ανήκουν. Τσακίστε τους όλους. 
------------------------------------------------------------------------------------------------

Not your OWN statistics, as in made up - it's Eurostat data, but you can compile it as you prefer.

You've got two options:

Spending data (ESA95): Useful for identifying social transfers and salaries. Press the Select Data link and change the INDIC option to look at other types of spending and government financial data. Remember in this link it's all in % of GDP, but you can run the same data in nominal Euros by pressing the Select Data link and changing the UNIT option.

Spending data (COFOG): This is the 'functions of Government' classification, which is more descriptive than ESA95. It doesn't correspond readily to accounting entries but it makes much more sense than ESA95 which can be a tad confusing.

Other data you might be interested in:

Business cost and revenue structure: Useful for working out and benchmarking the cost structures of Greek businesses, especially small and medium-sized ones. The Commission provides this estimated data for 2002-08. Unzip, then check out any file named data_200*_eu_no.xls, then move to the GR tab and the ones following it. This data is rounded as it is sourced from surveys rather than national statistics or tax returns and thus confidentiality needs to be maintained. Note: Micros are businesses with fewer than 10 employees. Small businesses have 10 to 49 employees. Medium-sized businesses have 50 to 249 employees. All others are Large.

% of public procurement advertised in the Official Journal: Available in both % of GDP and % of total public procurement. A must for people interested in public sector transparency.

Implied tax rates on economic activities: Essential data for anyone wondering where our tax revenues came from and who hasn't been paying their share. Note that implied rates are calculated as the ratio of (volume of activity / tax receipts from activity). As such they will be lower than the headline tax rates, as they include legal tax relief, legal tax avoidance of varying levels of moral acceptability, and of course, straight-up tax evasion.

Contribution to total gov't revenues by economic activity: As above except expressed in terms of % of total revenues.

Gini coefficient: The Gini coefficient is a measure of income inequality, ranging from 0 (total equality) to 100 (total inequality). Useful if you're trying to track trends in income inequality, but not useful for commenting on any other manifestation of inequality. More details on the coefficient and its use can be found here.

People at risk of poverty and/or social exclusion: This is a more general measure of inequality, capturing the % of the population that is either at risk of poverty, is experiencing extreme material deprivation or is only marginally attached to the labour market. More here.

BETTER REGULATION FAIL

Quick announcement:

I've recently contributed to an upcoming book on the Better Regulation Agenda in Europe - from a UK perspective. However, I also have got hold of the manuscript on Greece. I do not have permission to publish this so I will not but I can share it on a p2p basis. Do let me know via the usual channels if you're interested. 

YORGO THE DEMON BARBER OF LOMBARD STREET AND OTHER ADVENTURES

Another day, another LOL in the Vassal State. The guys over at Alphaville still have their knickers all tangled over the causes of the recent 'Greek-out' which saw spreads rocket godward, and now that the dust has settled at about waist-level, and I've digested most of my Easter feasts, I'm happy to pontificate on why this happened and what it might mean.

First of all, our deficit figures came out, but they were no surprise at all as the troikans had made sure to leak them out ahead of time in order to manage expectations. That can't be the reason.

Then teh evil specuLOLtors at Citigroup showed up, telling one of their clients that there is 'a lot of noice' about a supposedly imminent restructuring (which there was), by way of explaining the day's market turmoil. Apparently we're now threatening to sue them, just like our MPs threatened to sue Moody's, or like those other six idiots threatened to sue Focus (of Focus Finger fame) for claiming we cheated our way into the Eurozone. Good luck making the entire Greek people look like MUPPETS in an unwinnable court case. Sue this guy too while you're at it, or maybe sue the Commission for suing us about our dodgy numbers.

Or perhaps it is the small but vocal minority of new defaultniks that have alarmed the markets? I must admit in the early days of this story I was worried that we may be looking at a bit of a movement, hence the time I took (with apologies to regular readers) to rebut it. Some domestic players may have been spooked for a while. But as it turns out interest in default porn has fizzled out, despite the triumphalism of its producers. Especially compared to gadget porn, not to mention actual porn.

Much more relevant was the announcement that a report will be coming out in June examining the case for a restructuring. There's nothing like a date to sharpen the mind as nonspecific threats are mistakenly believed to be less serious and less likely to be carried out than specific ones. One finding that interests me by way of interpretation is the fact that as events move closer, people's focus tends to shift from payoffs to probabilities. While restructuring was remote, many would have focused on counting exposures. Now with a looming deadline they are focusing on the chances of default. Which as it turns out are 100bn%. In other words 'shit jus' got real!' More on what this might mean for market psychology here.

It also did not help that Vasso Papandreou (no relation to Yorgo), the veteran socialist MP and Chair of the Greek Parliament's Economic Affairs Committee openly called for a restructuring (in English here), as right as she may be. That this taboo was broken signalled to many that default was imminent.

Side note: in our present context, I find it deliciously ironic that in her past life VP has been honoured by the Belgians with the Grand Cordon of the Ordre de Léopold. That's Leopold II, the man who brought you the triumph of humanity that is the Congo.

But the chief source of panic in the system is the fact that, while everyone and their (lap)dog knows Greece can't pay back our debt and will have to restructure or default, no one knows how this is supposed to work. It's just never been done before at this scale and with this sort of stakes. The more certain default becomes the more people start to worry about how it's going to happen.

First, no one with any sort of power or official authority in Greece, Europe or the IMF is really allowed to discuss restructuring until the very moment we're ready to do it, for fear of creating the world's biggest-ever arbitrage opportunity and spoiling the party. Hence, any delayed official response to fresh rumours will cause panic because market participants will assume the time is upon them.

Second, with sovereigns, seniority is a pretty fluid notion and in effect they can choose who they pay and when. Politics dictates that things like pension funds and retail banks must be protected, but that's about it. Third, CDS issuers have a massive incentive to steer the terms of the restructure away from any event that would force them to pay up. And of course they can, by lobbying, scaremongering or simply refusing to co-operate, in the case of banks holding Greek debt.

(Still, here's a recent batch of scenarios for those who like a little light reading.)

There are some things I believe will definitely happen and are rarely discussed. Before you read them, please take a moment to at least download this paper on enhancing scenario planning. I would suggest reading it too. It's not that long and it will help you avoid being biased by my ranting.

First, we will restructure in more than one go as per my central scenario here. I am now beginning to this the second haircut will be equal in size to the first, but I've got nothing to base this on except the sheer amount of debt we're taking on. This is important because rumours of and calls for 'the restructuring' assume one episode. In fact the amount of money debt to be written off is so large that it can't be made manageable unless it's broken into chunks. As Benjamin and Wright (2009) point out, defaulting sovereigns tend to exit default more indebted than when they went into default, hence serial defaults are often inevitable.

Another reason why this will happen in two goes is because our debt is now divided into two piles. One which is market-traded and one which is not. According to this excellent study by Bi and Zhang, renegotiating market-traded debt with healthy secondary markets typically takes one year, while renegotiating non-market-traded debt typically takes seven. I'm counting 2009 as the start of the renegotiation, which brings us to 2016 as per the central scenario.

Second, GR pension funds and possibly banks will at some point be given the chance to swap the bonds in their portfolios with new, post-default ones, of the same (in the case of funds) or possibly slightly lesser (in the case of banks) nominal value.  The idea is that the same debt at lower levels of dilution should be worth more, and post-default dilution should fall. The idea is also to avoid massive amounts of civil unrest. Even libertarians know that the limits to human nature are an economic constraint. People have to eat, take shelter and shag. If they are too poor to do one of the three they will riot.

Third, it will be very difficult for our debt to the troika to be subject to a straightforward default as the politics of defaulting on 'the people of Europe' are nightmarish and will prohibit Europe from rescuing any other nation in the future. This is not a chance Europe will take. Ditto with the IMF, which is already taking heat from the populist press for indirectly committing American and British taxpayers' money (to name but two examples) to bailouts.

Rather this debt is most likely to be rescheduled or transferred to the ECB or EFSF. Of these two the ECB is the most likely because in the popular imagination its funds are not taxpayers' money. Few people, after all, realise it needs to be recapitalised by the Member States (see here and here). In fact in the eyes of the defaultniks it is part of the problem. It also conveniently happens to already own 12% of our debt.

MY DEFAULT READING LIST... FOR NOW

UPDATE: I JUST NOTICED THIS IS LOLGREECE'S 200th POST. YAAAAY!

My regular readers will probably be scratching their heads at the massive response to this blog's first-ever Greek language post. I assure you I will not make a habit of this. If I wanted to go into Greek politics, well, I would have stayed at home wouldn't I? So there will be no further posts in Greek, not ever and for no reason.

I do think everyone has a responsibility to do their bit for the country in these nightmarish times, though, so I threw my two cents at our national default debate. It threw up a torrent of interest and a tiny bit of abuse here and there; not nearly as much as I was preparing for.

Now, as promised to the regular readership who will still be with me tomorrow and the day after, here is a quick reading list on recent default episodes and their implications. I will be drawing on these for inspiration over the next couple of days.

If you've got time to kill, I suggest reading this review of the major defaults of the 90s. It is ridiculously comprehensive so don't start unless you can see it through.

For the rest, here are some key facts, some of them obvious:

1. The median modern-day defaulter stays completely locked out of the markets for 3 years and partially locked out for 7 years (source). I think our case will be different: we are simply too big to fail. I expect a slightly shorter time in the wilderness for Greece, and a switch to full access right away. Read the paper and you'll see why. On the other hand, it's important to note that the exclusion times in the 80s were almost twice as in the noughties. No prizes for guessing what this decade will look more like.

2. The IMF has no real methodology in place for acting as administrator to a sovereign default (source). They will literally be screaming 'Don't die on meeeee!!!' throughout.

3. The welfare costs of a default are mostly incurred prior to the default itself, in anticipation of the default, so timing is very sensitive (source). The longer it takes to restructure, the worse things get (source).

4. There are better and worse ways of defaulting, and governments that handle defaults correctly can do reasonably well out of them (source)

5. The Greek state needs to be extremely careful about its assets abroad in case of default, as they could be seized by foreign governments (source). The experience of Iceland, one of Britain's worst moments in living memory, is very indicative.

6.  It is stupid to default on all debt just to make a point. Default should be limited to pressing immediate payments and should not be done as a matter of principle (source).

7. The majority of the costs associated with a sovereign default are often associated with bailing out the banking sector in its immediate aftermath. If the Greek people find out, just as they are cheering their defaulting government on, that they are bailing out the banks as never before, the threat of real violence will be extreme. So fix the banks before you default (source).

 8. It takes two to four years for the full effect of default on the manufacturing sector (source) to make itself felt and the less capital-intensive the business the worse.

DEBTOCRACY: ΑΝΤΙ ΚΡΙΤΙΚΗΣ... ΚΑΤΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟ

Το κείμενο αυτό είναι μια βελτιωμένη μετάφραση του αρχικού που βρίσκεται εδώ. Ευχαριστώ τον φίλο @dikouv που μού επεσήμανε τη χρησιμότητα ενός μεταφρασμένου κειμένου. Οφείλω επίσης πάρα πολλά ευχαριστώ στον φίλο @Trianta για την απομαγνητοφώνηση και για την αδιάκοπή στήριξή του. 

Δείτε επίσης τη συνέχεια της κριτικής μου στο #debtocracy με τίτλο Verecemos!, εδώ. 

Ευχαριστώ και το @ThePressProject που μπήκε στον κόπο μέσω twitter for iphone να επισημάνει τα παρακάτω σε όσους ιδιώτες είχαμε το θράσος να γράψουμε σχόλια με γραφήματα (!) ενώ οι δημοσιογράφοι απεργούσαν: 

Μαζί με την πλειοψηφία του online πληθυσμού της Ελλάδας, έτσι κι εγώ πέρασα τη βραδιά μου τις προάλλες βλέποντας το #Debtocracy (Χρεοκρατία), ένα συλλογικής παραγωγής και χρηματοδότησης ντοκυμανταίρ που σκιαγραφεί συνοδεία εγχόρδων (μπαίνω στον πειρασμό να εικάσω ότι θα πρόκειται για τα μικρότερα βιολιά στον κόσμο) τα αίτια της υπερχρέωσης της Ελλάδας από τη σκοπιά ενός κατόχου τριτοκλασσάτου πτυχίου πολιτικών επιστημών. Όπως και κάθε τέτοιου είδους παραγωγή στην Ελλάδα, το #Debtocracy στάζει από σαρκασμό, ο οποίος είναι και το μόνο του θετικό χαρακτηριστικό. Είμαι μεγάλος θιασώτης του σαρκασμού από τα χρόνια που πέρασα στους αγώνες debate, όχι μόνο επειδή έχει πλάκα αλλά επειδή εκθέτει τον ομιλώντα σε εντονότερη κριτική όταν το επιχείρημά του αποδειχθεί ότι πάσχει.


Και το επιχείρημα του #debtocracy πάσχει θανάσιμα. Είναι ενδεικτικό ότι ήδη οι απολογητές του έχουν αρχίσει να προβάλλουν ως ένσταση ότι δεν πρόκειται παρά για μια ‘πρώτη απόπειρα να εξεταστούν τα ζητήματα’ ή μια εναλλακτική πρόταση που τα συμβατικά ΜΜΕ –τάχα– δεν πρόκειται ποτέ να αναμεταδώσουν. Παίδες, δεν είναι ΤΙΠΟΤΕ από τα δύο. Προφανώς περίμενατε μια πιο ενθουσιώδη υποδοχή, αλλά δυστυχώς για εσάς ένα από τα (λίγα) καλά της δημοσιονομικής κρίσης στην Ελλάδα είναι ότι κάποιοι συνάνθρωποί μας κάθισαν και μάθανε λίγα βασικά οικονομικά. 

Οι εγκέφαλοι πίσω από το #Debtocracy ξεκινούν από τη ρητή αλλά αυθαίρετη παραδοχή ότι το χρέος μας ουσιαστικά οφείλεται στα όσα καρπώθηκαν ‘δυό κόμματα, τρεις πολιτικές οικογένειες και ορισμένοι επιχειρηματίες’ [00:03:35.40] και ως εκ τούτου δεν έχουμε υποχρέωση οι υπόλοιποι να το αποπληρώσουμε. ‘Είναι ανήθικη η αποληρωμή ενός ανήθικου χρέους’ όπως λέει η πλέον τσιταριστή ατάκα του ντοκυμανταίρ. Μια και δυό βάζουν λοιπόν κάτω και μέσω της μεθόδου goal-seek (την οποία το θρυλικό ιστολόγιο funel ονόμαζε και ‘Λιακούρεια μέθοδο ο Αχταρμάς, ο Προκρούστης, και μονά-ζυγά δικά μου’) βρίσκουν ότι η λύση είναι αυτό που έπραξε το Εκουαδόρ το 2008, δηλαδή η αποκύρηξη του χρέους προς ξένους ως ‘απεχθές’ ή ‘ανήθικο’ συνοδευόμενη από στάση πληρωμών. 

Προσπερνούν επειδή δεν τους βολεύει το γεγονός ότι το Εκουαδόρ είχε εκείνη την εποχή ρευστά διαθέσιμα μεγαλύτερα από το χρέος στο οποίο βάρεσε κανόνι , καθώς και το ότι είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα-μέλος του ΟΠΕΚ, πράγμα το οποίο μάλλον θα του έδωσε περιθώριο ελιγμών έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ανόδου της τιμής του πετρελαίου. Η εκ νέου άνοδος το 2010 και εξής εξασφάλισε δε και τη μετέπειτα βιωσιμότητα των οικονομικών του.

Βέβαια η Αριστερά στην Ελλάδα δεν γουστάρει σε καμμιά περίπτωση τα οικονομικά όσο γουστάρει την πολιτική. Γι’ αυτό και αυτό που τους διεγείρει κατά κύριο λόγο με την υπόθεση του Εκουαδόρ είναι ότι αυτό την είπε στους Αμερικανούς – η υπέρτατη διάκριση. Ήδη βλέπω κόσμο να αναρτά ατάκες όπως η παρακάτω, που με κάνουν κι ανατριχιάζω. Αχ, πού νά ‘ναι ο άντρακλας Λατίνος ηγέτης να μας πάρει στα στιβαρά του ηλιοκαμμένα μπράτσα... έτοιμοι είμαστε να βουτηχτούμε πάλι στην προεδρολαγνεία του ’81, που είδαμε πόσο καλό μας έκανε στην τελική.

Όπως και να ‘χει το πράγμα, το #debtocracy εισηγείται τη σύσταση μιας Επιτροπής Ελέγχου του Δημοσίου Χρέους με απώτατο σκοπό να κηρυχθεί αυτό ως απεχθές και να ακολουθήσει στάση πληρωμών. Ακριβώς επειδή το κανόνι είναι αναπόφευκτο (τα νούμερα δεν βγαίνουν), η λύση αυτή που προτείνεται δεν είναι ούτε πρωτότυπη ούτε την έχουν αποσιωπήσει τα συμβατικά ΜΜΕ όπως ισχυρίζονται οι συντελεστές. Ξένοι αναλυτές μιλούν για το επερχόμενο κανόνι ήδη από τότε που βάρεσε κανόνι το Ντουμπάι. Τότε μάλιστα κάποιοι ομοϊδεάτες των σημερινών debtocratistas τους κατηγορούσαν ως φερέφωνα της Νέας Τάξης Πραγμάτων που τολμούσαν καν να διανοηθούν οι άθλιοι ότι εμείς, η Ελλαδάρα της Ευρωζώνης, θα βαρέσουμε ποτέ κανόνι. Τα δε περί επιτροπής έχουν υποστηριχθεί προ πολλού, ειδικά μέσω αυτής της πρωτοβουλίας, και βέβαια και από εμένα εδώ.


Για να μην πολυλογώ, όπως λέγαμε και στο προαύλιο του σχολείου όταν ήμουν μικρός, ‘αυτά μας τα ‘παν κι άλλοι, που την είχαν πιο μεγάλη.’


Μόνο που η δήθεν λύση που ευαγγελίζεται το #Debtocracy δεν έχει να κάνει με μια έξυπνη χρήση του Ελέγχου ως διαπραγματευτικού εργαλείου στο αναπόφευκτο παζάρι με τους πιστωτές μας για τα κουρέματα που θα φάνε ούτε ως εργαλείο για την ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας των κυβερνήσεων όπως εισηγούμαι εδώ. Οι δημοσιογράφοι-φωστήρες έχουν ήδη δικάσει και καταδικάσει το χρέος μας ως απεχθές στο σύνολό του και αξιώνουν από την Επιτροπή Έλεγχου να επικυρώσει τυπικά αυτή τους την ειλημμένη απόφαση – κάτι σαν τη δίκη των Έξ αλλά με κατάτι περισσότερες αναφορές στη ‘Γκόλντμαν Σάκς, Γκόλμαν Ζάτς, όπως τη λένε τέλως πάντων, αρκεί να μη χρειαστεί να πατήσω Alt+Shift και να ρίξω τα μούτρα μου να το γράψω με λατινικούς χαρακτήρες.’ Το δημοσιονομικό ισοδύναμο του ‘φτου ξελευθερία’. 

Δεν φαίνεται δε να κατανοούν ότι, ακόμη κι αν κάποιο από το χρέος μας είναι ‘απεχθές’ (δείτε περισσότερα εδώ, εδώ και εδώ για τον νομικό ορισμό της έννοιας - με ευχαριστίες στον @gregoryfarmakis που μου έστειλε τα κείμενα), απλά δεν παίζει να είναι ολόκληρο το χρέος μας απεχθές (ίσως ούτε καν το περισσότερο) γιατί απλούστατα τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια μεταξύ του 50% και 65% των δημοσίων δαπανών πήγαινε κατευθείαν στην τσέπη του λαουτζίκου περήφανου και κυρίαρχου λαού μας (διορθώνω κατόπιν ενστάσεως της Ένωσης Γατοκαλλιεργών) με τη μορφή αμοιβών του ευρύτερου δημοσίου, επιδομάτων και ασφάλισης (συνταξιούχοι, άνεργοι, ανάπηροι, γιου ναίημ ιτ που λέει κι ο ΛεΠα). Δεν μιλάμε ούτε για δυο ούτε για τρεις ούτε για χίλιους δεκατρείς αλλά για πολλά εκατομμύρια Έλληνες. Το δε ποσοστό αυτών των άμεσων πληρωμών προς τον απλό λαό έβαινε αύξον όχι μειούμενο, όπως δείχνει και το παρακάτω σχήμα (πηγή εδώ).  Αυτό δεν σημαίνει ότι ζούσαμε όλοι οι Έλληνες στη χλιδή με δανεικά. Απλά ότι τα ανεπαρκή έστω λεφτά που μοίραξε το κράτος, τα έβρισκε από δανεικα.

Και επειδή μου ζητήθηκε από τον @alberich εδώ, ορίστε και το γράφημα με τις δημόσιες δαπάνες ως % του ΑΕΠ. 

Τα επισημαίνω όλα αυτά γιατί το #debtocracy σχολιάζει χαρακτηριστικά:

«Κήρυξαν στάση πληρωμών στους πολίτες επιχειρώντας να σώσουν τους δανειστές τους»

[00:03:55.23] [...] «ύστερα από δεκαετίες σχεδόν συνεχούς λιτότητας.» 

Τρομάρα μας. Και δεν έχω καν βάλει κάτω τα άλλα έξοδα που πήγαν πιο έμμεσα στην τσέπη του πολύ λαού... γιατί εκεί όντως θέλει μελέτη το πράγμα για να δεις ποιός πήρε τι και ποιος έφαγε τι και πόσο ευρέως μοιράστηκαν τα λεφτά στον πλυθυσμό. 

Το ότι οι συντελεστές του #debtocracy και οι θιασώτες του θριαμβολογούν που ξεμοντάρισαν ένα αυτοκίνητο για να ανακαλύψουν εκ νέου τον τροχό είναι τόσο άκυρο που έτσι μου ‘ρχεται να βαρέσω βολέ ένα χαριτωμένο τόσο δα γατάκι και να το στείλω στη στρατόσφαιρα. Εντούτοις, μιας και οι απόψεις μου πάνω στο θέμα του τι πρέπει να γίνει με το χρέος μας είναι γνωστές και μπορεί να φαίνονται σε πολλούς παρόμοιες με του #debtocracy, εύλογα μπορεί κανείς να αναρωτηθεί αν αυτή η στάση του ‘εγώ έχω επιχειρηματολογήσει καλύτερα υπέρ του κανονιού απ’ ό,τι εσύ’ είναι τελικά εποικοδομητική ή μήπως τελικά απλά κάνω σαν κακομαθημένο επειδή άνθρωποι που τους θεωρώ κατώτερούς μου βρίσκονται στη δημοσιότητα κι εγώ όχι. Εξάλλου άμα προτρέπεις την κυβέρνηση να προβεί σε στάση πληρωμών, παίζει κανένα ρόλο άμα το κάνεις με το να επικαλείσαι διαχρονικούς εισοδηματικούς περιορισμούς και άλλες τεχνοκρατικές μαλαγανιές ή αν απλά το λες επειδή είσαι μάγκας;


Ναι ρε σεις, έχει διαφορά. Οι κανονιολάγνοι και οι Debtocratistas βλέπουν τη στάση πληρωμών ως το τέλος των αγώνων μας: ο Άη-Λαός δεν έφταιξε σε τίποτε και μόλις μας αφήσουν στην ησυχία μας να βγάλουμε την άσπιλη λαϊκιστική λαοπρόβλητη κυβέρνησή μας όπως τη θέλουμε (άσχετα που δε βγαίνει η ρημάδα τόσες εκλογές τώρα) δεν θα έχουμε πια τρεχάματα με δανεικά και ιστορίες. Μόνο που δεν έχουν έτσι τα πράγματα. Το έλλειμμα του 2010 αναμένεται να ξεπεράσει το 10% του ΑΕΠ και ακόμη κι αν φεσώσουμε τους πιστωτές μας 100% (πράγμα αδύνατον) θα πρέπει πάλι να βρούμε ένα ποσόν ισοδύναμο με 3.2% του ΑΕΠ για να χρηματοδοτήσουμε το πρωτογενές μας έλλειμα (πλην τόκων – αυτούς τους ξεγράψαμε με το κανόνι οι μάγκες). Μήπως θα μας δανείσει το Εκουαδόρ; Αν είναι, πιάστε το τηλέφωνο από τώρα. Ειδάλλως θα πρέπει να ρίξουμε το πρωτογενές έλλειμα στο μηδέν σε χρόνο μηδέν, τη στιγμή που το να το μηδενίσουμε σε τρία χρόνια έχει αποδειχθεί τόσο δύσκολο που δεν μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να διαλύσουμε την οικονομία μας, όπως εξηγώ εδώ.


Το #Debtocracy χρειάζεται επειγόντως συνέχεια, με τίτλο #surplusocracy ή Πλεονασματοκρατία: Πώς να μη γλύψουμε εκεί που φτύσαμε. Το θέμα είναι ότι κανόνι σε παίρνει να βαρέσεις αν μπορείς να επιζήσεις χωρίς δανεικά, αλλά αν όχι δεν είναι καλή ιδέα γιατί θα επιστρέψεις σα δαρμένο σκυλί στις αγορές (ή στην Τρόικα) και ως τέτοιο θα σου φερθούν. Κι αυτό γιατί η φυσική συνέπεια του να χρησιμοποιείς ως χαρτί υγείας τα ομόλογα που φέρουν την 'υπογραφή' του κράτους (που χύθηκε αίμα για να μπορούμε να τη βάλουμε σε ένα ομόλογο, μια από τις λίγες κοινωνικές κατακτήσεις για τις οποίες όντως  χύθηκε αίμα) είναι ότι μετά δεν θέλει να τα πιάσει στα χέρια του κανείς άλλος. Με βάζει σε σκέψεις το ότι ειλικρινά ευφυείς άνθρωποι δεν έχουν όρεξη να καταπιαστούν με αυτό το ζήτημα λίγο παραπάνω. Σας διαβεβαιώ ότι είναι σημαντικότατο. 


Αν νομίζετε ότι οι περικοπές μισθών στο δημόσιο είναι βαριά λιτότητα, περιμένετε να δείτε τι θα γίνει όταν όλοι αυτοί οι συνταξιούχοι από το (κρατικό) εισόδημα των όποιων συντηρείται η μισή Ελλάδα γυρίσουν από την τράπεζα και πουν στους άνεργους κανακάρηδές τους ότι δεν τους βάλαν ακόμη τη σύνταξη και δεν ξέρουν πότε θα τους τη βάλουν. Περιμένετε να δείτε τι θα γίνει όταν οι αστυνομικοί –μπαρδόν, οι ΜΠΑΤΣΟΙ τα βάλουν κάτω με χαρτί και με μολύβι και δούν ότι καλύτερα να τα πάρουν σήμερα μετρητοίς από τον χψ νονό παρά να περιμένουν αν και πότε θα τους πληρώσει το κράτος τις τρεις κι εξήντα. Ακόμη καλύτερα, περιμένετε να δείτε τι φάση που θα έχει όταν αρχίσουμε να τυπώνουμε κάποιο δικό μας Ζιμπαμπουανών επιδόσεων καρμοιρονόμισμα και θα πρέπει να προγραμματίζετε σε εβδομαδιαία βάση πότε και πού θα ψωνίζετε για να μη χάσουν τα λεφτά σας τη μισή τους αξία στο δρόμο από το ATM στο supermarket.


Και για να μην παρεξηγηθώ: συμφωνώ ότι θα το βαρέσουμε το κανόνι και ότι μας συμφέρει να το βαρέσουμε... αλλά θέλει σχέδιο, όχι soundtrack. Αν το κανόνι δεν εξελιχθεί σωστά, η ζημιά θα είναι ανεπανόρθωτη.




Και πώς να το κάνουμε τότε;


Όπως ήδη εξήγησα, πιστεύω όντως στη σύσταση μιας Επιτροπής Ελέγχου, όπως και πιστεύω ότι πρέπει να αναδιαπραγματευτούμε ένα μέρος του χρέους μας ή να κουρέψουμε τους πιστωτές μας (το ίδιο είναι, από την πλευρά τους). Επειδή όμως ελλοχεύουν οι κίνδυνοι που παρουσίασα παραπάνω, αυτά θέλουν σχέδιο και όχι απλά ένα ενοχλητικά ένρινο soundtrack. Πρέπει δε να γίνουν με σεβασμό στην έννομη τάξη και στις προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες. Όσο μπορούμε βέβαια, τη στιγμή που στην ουσία αθετούμε μια υποχρέωση την οποία αναλάβαμε με νόμο του κράτους (ο Προϋπολογισμός είναι νόμος του κράτους, ώ ναι!) 


Για να αποφύγουμε τα χειρότερα, πρέπει να διατυπώσουμε ευθέως και χωρίς υπεκφυγές το ερώτημα που θέλουμε να απαντήσει η Επιτροπή Ελέγχου του Δημοσίου Χρέους. Κατ’ εμέ το ερώτημα αυτό πρέπει να είναι το εξής:

Ποιο ποσοστό του Ελληνικού δημοσίου χρέους συσσωρεύθηκε εξαιτίας αποφάσεων που έμμεσα ή άμεσα μπορούν να αναχθούν στη λαϊκή βούληση, και άρα πρέπει να αποπληρωθεί στο ακέραιο;

Εννοείται ότι όταν ένας διεφθαρμένος πολιτικός παίρνει μίζα για να δώσει ένα συμβόλαιο για εξοπλισμούς σε ένα ξένο εργολάβο και να δεχθεί να πληρώσουμε φουσκωμένες τιμές, αυτή η επιπλέον δαπάνη (η επιπλέον δαπάνη που έγινε σε σχέση με τη δαπάνη που γινόταν σε μια «καθαρή» δοσοληψία) δεν γίνεται με λαϊκή εντολή. Δύσκολα θα μπορούσε κανείς να απαιτήσει να ξεβολευτεί κανένας Έλληνας για να αποπληρώσει το χρέος που μας φόρτωσε μια τέτοια δοσοληψία. Μακάρι να οφείλονταν όλα μας τα ελλείματα, χρόνο με το χρόνο, σε τέτοιες κομπίνες, θα ξεμπερδεύαμε εύκολα. Δεν έχουν όμως έτσι τα πράγματα, άσχετα αν στο #debtocracy o Τουσέν προσπαθεί να δημιουργήσει τέτοιες εντυπώσεις:

«Το πρόσφατο ελληνικό χρέος έχει σημάδια μη νομιμότητας και παρανομίας. Ποιά είναι αυτά; Όταν οι αρχές λαμβάνουν μίζες από πολυεθνικές, όπως η Siemens, που μαζί με τη θυγατρική της, τη Siemens Ελλας, μοίραζε μίζες σε υπουργούς και αξιωματούχους για τουλάχιστον δέκα χρόνια για να κερδίζει συμβόλαια.» [00:53:45.33]

[Ναι μάγκα μου. 80δις επιπλέον χρέος αυτά τα χρόνια, όλα σε μίζες τα δώσαμε... τα συμβόλαια δηλαδή πόσο ήταν για να πάρουν 80δις μίζες; Γιατί όπως λένε πρώην υπάλληλοι της Siemens που έχουν βγει να μιλήσουν επί του θέματος, η μίζα συνήθως παίζει από 6%-7% επί της αξίας του συμβολαίου. Σε ειδικές περιπτώσεις ακραίας μπανανίας άντε να πάει 40%.]


Πιστεύω ότι για μια τέτοιου είδους πρωτοφανή επέμβαση χρειαζόμαστε κανόνες. Όρους, υπό τους οποίους το χρέος είναι έγκυρο και βαρύνει τον Ελληνικό λαό. Ειδάλλως δεν μπορούμε να μιλάμε για απεχθές χρέος και παπαριές. Προτείνω τους παρακάτω:


Πρώτον: όλα πρέπει να εξετάζονται σε σχέση με συγκεκριμένες πληρωμές. Δεν έχει νόημα να μιλάμε φιλοσοφικά για ‘το χρέος’ αν δεν αντιστοιχούν οι κουβέντες μας σε συγκεκριμένα λεφτά με συγκεκριμένο αποδέκτη. Αυτό βοηθά και στο να μετράμε σωστά τη βαρύτητα των ζητημάτων. Αν, π.χ. η Ελλάδα αγόρασε (κακώς, κάκιστα!) υποβρύχια που γέρνουν από τους Γερμανούς αυτό δεν μου φαίνεται πολύ σωστό αλλά πόση σημασία έχει για την Επιτροπή, αν η αγορά αυτή αντιστοιχεί μόνο στο 0.1% του δημοσίου χρέους; Η σημαντική συνέπεια αυτής της αρχής είναι ότι ο Ελληνικός λαός δεν μπορεί να ευθύνεται για το ‘χρέος’ σαν γενική έννοια αλλά για ένα σύνολο από συγκεκριμένες δοσοληψίες και υποχρεώσεις.


Δεύτερον: την αρχή της συνταγματικής νομιμότητας. Βεβαίως και καμμιά κυβέρνηση δεν έχει ποτέ εκλεγεί σε δημοκρατικές εκλογές με το 100% της ψήφου. Επιπλέον η Ελλάδα δεν εφαρμόζει την απλή αναλογική, και άρα οι πλειοψηφίες που βγάζουμε είναι ουσιαστικά μειοψηφίες. Αυτοί όμως είναι οι κανόνες που έχουμε επιλέξει για την ώρα. Αν κρίνω από τις πορείες και τις διαδηλώσεις που έχουν γίνει κατά καιρούς, η απλή αναλογική είναι σχεδόν μηδενικής σημασίας για το λαό μας τα τελευταία χρόνια σε σχέση π.χ. με την Παλαιστίνη, τις συντάξεις ή το θρήσκευμα στις ταυτότητες. Δικαιούται κανείς να υποθέσει ότι το σύστημα της υπερ-ενισχυμένης αναλογικής που έχουμε δεν κακοφαινόταν στην πλειοψηφία του κόσμου. Όπως και να έχει το πράγμα το πολίτευμά μας δεν είναι, με όποια ομάδα κρατών και να συγκριθούμε, ανελεύθερο ή απολυταρχικό. Από τα παραπάνω εξάγω το εξής: ότι κάθε Προϋπολογισμός που ενεκρίθη από τη Βουλή και έγινε με σωστές διαδικασίες νόμος του κράτους πρέπει να θεωρείται ότι αντικατοπτρίζει τις προτιμήσεις του Ελληνικού λαού. Μόνο οι υπερβάσεις του μπορούν να θεωρηθούν ακούσιο (όχι απεχθές, από νομικής άποψης) χρέος. 


Τρίτον, την υπόθεση ότι ο λαός είναι νοήμων. Δεν εννοώ με αυτό ότι πρέπει να υποθέσουμε ότι οι Έλληνες είναι όλοι κορυφαία μυαλά, απλά ότι αργά ή γρήγορα πήραν χαμπάρι ότι όλοι μας οι προϋπολογισμοί, κάθε χρόνο και ανεξαρτήτως κόμματος, πέφτανε έξω (δείτε π.χ. το σχήμα παρακάτω) και ήταν σε θέση κάνουν κάποιες, έστω αφελείς, υποθέσεις για το πόσο έξω θα πέσει ο επόμενος προϋπολογισμός.


Εδώ πρέπει να επισημάνω, επειδή κάποιοι αρπάζονται και διαρρυγνήουν τα ιμάτιά τους πού τάχα τους βρίζω τους πιστούς τους συμπαραστάτες (εξ ού φαντάζομαι και τα εισαγωγικά στο 'αφελείς'), ότι η φράση "αφελής προσδοκία" ή "αφελής θεωρία" έχει συγκεκριμένη έννοια στη βιβλιογραφία των οικονομικών και της κοινωνικής ψυχολογίας και με αυτήν τη χρησιμοποιώ. Όπως εδώ, εδώ κι εδώ. Μην πήζετε λοιπόν γατοκαλλιεργητές μου!


Έστω ότι ένας αφελής υπολογισμός θα έλεγε: πόσο έπεσε έξω πέρισυ; Τόσο θα πέσει έξω και φέτος. Η Επιτροπή μπορεί να βρει τα στοιχεία που θα είχαν στη διάθεσή τους οι πολίτες από δημόσια έγγραφα, κυρίως τις εκθέσεις των εκάστοτε προϋπολογισμών και πιο πρόσφατα από τις ειδοποιήσεις που υπέβαλλε η Ελληνική κυβέρνηση στη Eurostat υπό τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος. Ό,τι ελλείμματα δημιούργησαν οι κυβερνήσεις μας πέρα από τις εύλογες προσδοκίες που θα μπορούσε να έχει διαμορφώσει ο λαός βάσει των ως τότε δημοσιευμένων στοιχείων λογικό είναι να πούμε ότι δεν έχουν διαμορφωθεί με βάση τη λαϊκή εντολή και εν δυνάμει μπορεί να ενσωματώθηκαν σε κάτι που θα ονομάζαμε ‘ακούσιο χρέος’ αλλά όχι απεχθές (νομικά υπάρχει ορισμός και δεν περιλαμβάνει τέτοιες περιπτώσεις). Παρακάτω δοκιμάζω μια εφαρμογή αυτής της ιδέας με πραγματικά στοιχεία του Ελληνικού κράτους: 

Όσοι είστε κυνικοί σαν κι εμένα θα έχετε έτοιμη στο νου σας την ένσταση, ότι οι περισσοτεροι Έλληνες ούτε διαβάζουν ούτε ενδιαφέρονται για τον Προϋπολογισμό του κράτους οπότε όλα αυτά τα περί προσδοκιών είναι επιεικώς παπαριές. Εντούτοις ο Προϋπολογισμός είναι νόμος του κράτους. Η άγνοια του νόμου δεν αναγνωρίζεται από κανένα δικαστήριο ως ελαφρυντικό πόσο μάλλον τεκμήριο αθωότητας, και το ίδιο πιστεύω ότι πρέπει να ισχύσει και στην περίπτωση της Επιτροπής.


Βεβαίως κατανοώ ότι η αρχή την οποία διατύπωσα παραπάνω είναι πολύ αμφιλεγόμενη και έχει τεράστιες επιπτώσεις στο κατά πόσο έχουμε φορτωθεί ακούσιο χρέος. Πιστεύω όμως ότι είναι σημαντικό να διατηρηθεί αυτή η αρχή, για δύο λόγους. Πρώτον, γιατί είναι καθήκον του Ελληνικού λαού να ελέγχει το έργο των κυβερνήσεών του. Εμείς πρέπει να νοιαζόμαστε άμα μας ληστεύουν τα παιδιά και τα εγγόνια μας και αν δεν μας νοιάζει εμάς τότε λογικά δεν θα νοιαστεί κανένας άλλος λαός ή διεθνής φορέας, και καλά θα κάνουν να μη νοιαστούν. Επιπλέον, αν πρόκειται να βαρέσουμε ένα επιτυχημένο κανόνι, δεν μας συμφέρει επ’ ουδενί λόγω να πιστέψουν οι δυνάμει μελλοντικοί πιστωτές μας ότι έχουμε αποποιηθεί αυτή την ευθύνη.


Καλού κακού πάντως, καλό θα ήταν να ετοιμάσει η επιτροπή μια προσέγγιση που υποθέτει ότι ο λαός είναι νοήμων (όπως περιέγραψα την έννοια παραπάνω) και μια προσέγγιση που δεν κάνει καμμία τέτοια υπόθεση. Από μια άποψη η διαφορά μεταξύ των δύο αποτελεί μια ένδειξη του ηθικού κόστους και της ευθύνης που επωμίζονται οι λίγοι ενεργοί πολίτες της χώρας.


Η τέταρτη αρχή είναι αυτή της εθνικής αυτοκυριαρχίας. Ο Ελληνικός λαός είναι υπεύθυνος μόνο για τις υπερβάσεις των προϋπολογισμών που έγιναν ενόσω ο ίδιος είχε επιρροή πάνω στους κυβερνώντες. Πέρα από το 2009 είναι δύσκολο να είμαστε βέβαιοι για την επιρροή της λαϊκής βούλησης πάνω στην εκτέλεση του προϋπολογισμού γιατί η Ελλάδα δεν αποτέλεσε κυρίαρχο κράτος από τα μισά του 2010 και εξής. Ούτε έχει νόημα να κοιτάξουμε πιο πριν από το 1975 γιατί προηγήθηκε μια όχι σύντομη περίοδος δικτατορίας. Άρα η επιτροπή θα πρέπει να εξετάσει την περίοδο 1975-2009. Οι υπερβάσεις των αρχικών προϋπολογισμών επί Μνημονίου εξ ορισμού ενσωματώθηκαν σε 'ακούσιο' χρέος.


Πέρα από τις τέσσερις αρχές που εξηγώ παραπάνω, χρειαζόμαστε και μια πέμπτη που να μας καθοδηγεί στην απόδοση των ελλειμάτων στις πηγές τους. Το 'ακούσιο' έλλειμμα δεν είναι δοσοληψία ή άθροισμα πληρωμών αλλά ένα καθαρό υπόλοιπο που υπολογίστηκε με πολύ περίπλοκο τρόπο. Άρα το από πού προέρχεται δεν είναι σαφές, όπως π.χ. είναι δύσκολο να γνωρίζουμε σε ποιες χώρες οφείλεται το έλλειμμα στο εμπορικό ισοζύγιο μιας χώρας, όπως εξηγώ στα σχόλια αυτής της καταχώρισης. Δεν μπορούμε όμως παρά να επιλέξουμε μια μέθοδο.


Η απλούστερη είναι να υποθέσουμε ότι όπως κατανέμονται οι δαπάνες, έτσι κατανέμεται και το 'ακούσιο' έλλειμμα: επιλέγοντας αυτή τη μέθοδο υποθέτουμε σιωπηρά ότι οι δυνάμει 'ακούσιες' υπερβάσεις του προϋπολογισμού είναι σαν όλες τις άλλες δαπάνες – η Κυβέρνηση απλά το έχει παραξεχειλώσει, αλλά και με λιγότερα λεφτά στη διάθεσή της θα ήταν τηρουμένων των αναλογιών εξίσου σπάταλη και προς τις ίδιες κατευθύνσεις. Αν κάνουμε αυτή τη μη ρεαλιστική υπόθεση, μεταξύ 50% και 65% από το δυνάμει 'ακούσιο' χρέος μας δεν είναι τελικά 'ακούσιο' πόσο μάλλον απεχθές, αλλά ‘μιλημένο’ γιατί τα λεφτά πήγαν άμεσα σε ένα ευρύ σύνολο από απλούς Έλληνες πολίτες, μέσω αμέσων πληρωμών κοινωνικής πρόνοιας και μισθών δημοσίων υπάλλήλων.


Αυτή βέβαια δεν είναι και πολύ ικανοποιητική λύση, γιατί όπως φαντάζεται κανείς εύκολα το 'ακούσιο' και το απεχθές χρέος πρέπει να προέρχεται από μια βεβιασμένη ανακατάταξη των προτεραιοτήτων που αρχικά είχε υπαγορεύσει ο λαός στους κυβερνώντες και οι οποίες έχουν ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό του κράτους. Γιατί τότε να μην εξετάσουμε αντί του ποσοστού επί των δαπανών, το κατά πόσο υπάρχει συνδιακύμανση μεταξύ α) του δυνάμει ακούσιου ελλείμματος κάθε έτος και β) των δαπανών σε άμεσες πληρωμές στον κοσμάκη (αμοιβές δημ. υπαλλήλων και επιδόματα-συντάξεις) ή του εισοδήματος του διάμεσου (όχι μέσου!) ελληνικού νοικοκυριού. Από αυτά θα μπορούσαμε να εξάγουμε ένα γενικό κανόνα, π.χ. -λέω τώρα- η τιμή R² (συντελεστής προσδιορισμού) της μεταξύ τους παλινδρόμησης μας δίνει το ποσοστό του δυνάμει ακούσιου ελλείμματος κάθε χρόνο που τελικά δεν μπορεί να είναι όντως ακούσιο και ίσως και απεχθές γιατί φαίνεται να έχει καταλήξει στα απλά νοικοκυριά.


Τέλος θα μπορούσαμε να ελέγξουμε τις συναλλαγές μία προς μία, αρχίζοντας από το 20% των συναλλαγών με το μεγαλύτερο όγκο, και να εξετάσουμε α) αν προβλέπονται έμμεσα ή άμεσα από κάποιον προϋπολογισμό που ψήφισε η Βουλή, β) αν αντιστοιχούν σε προγραμματικές δηλώσεις των κυβερνώντων  γ) αν είναι νόμιμες και αν α) β) και γ) δεν ισχύουν τότε δ) το κατά πόσον οι δανειστές μας μπορούσαν να γνωρίζουν ότι αυτά δεν ισχύουν. Στην πρώτη περίπτωση έχουμε ακούσια χρέη, στη δεύτερη απεχθή. Αν υποθέσουμε ότι ισχύει κάποια εκδοχή του νόμου του Pareto, αυτές οι 'μεγάλες' συναλλαγές θα πρέπει μεταξύ τους να περικλύουν το 80% της αξίας των συναλλαγών του δημοσίου. Για το άλλο 20% των μικρών συναλλαγών μπορούμε να κάνουμε δειγματοληψία ανά έτος και να ελέγχουμε εξονυχιστικά ένα μόνο μέρος των συναλλαγών – αλλά ακόμη κι αν αρκεστούμε σε σχετικά μικρά δείγματα (π.χ. των χιλίων συναλλαγών ανά έτος), αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει πολλά χρόνια. 

Και πάλι χρειάζεται προσοχή. Το να μας χρεώσει κερατιάτικα ένας προμηθευτής δεν σημαίνει απαραίτητα ότι έχει παιχτεί κάποια βρωμιά. Π.χ. οι προμηθευτές των νοσοκομείων μας ήταν αυτονόητο ότι θα μας υπερ-χρέωναν γιατί πληρώνονταν με 5 χρόνια καθυστέρηση. Εντούτοις αγοράζαμε από αυτούς και λέγαμε και ευχαριστώ. Επαναλαμβάνω: κάθε υποχρέωση που ανέλαβε το Ελληνικό δημόσιο χωρίς καταναγκασμό και προβλεπόταν από τον προϋπολογισμό είναι 100% νόμιμη, και πρέπει να πληρωθεί

Μια τελευταία επισήμανση...


Πολλοί επισημαίνουν ότι οι σαρκαστικές και απαξιωτικές αναφορές που γίνονται στο ντοκυμανταίρ από τους επικριτές του μάς καθιστούν ύποπτους, προκατειλημμένους, υστερόβουλους ή κακόβουλους, και ότι εν πολλοίς είμαστε ένα μάτσο νταήδες που ορμήξαμε να τσαλαπατήσουμε το λουλούδι του διαλόγου πάνω που δειλά-δειλά άνθιζε... όλα αυτά θα ήταν πιο πειστικά αν υπήρχε ένα έστω δευτερόλεπτο αντίλογος μέσα στο ίδιο το ντοκυμανταίρ, και αν δεν είχαμε να κάνουμε με μια ταινία μιας ώρας, με ολόκληρο επιτελείο συνεργατών με εμπειρία και παρουσία στα Ελληνικά ΜΜΕ και με πλήθος διάσημους και δημοφιλείς συντελεστές, και με ολόκληρη newmediaκή καμπάνια από πίσω του η οποία έχει κυριολεκτικά κατακλύσει το διαδίκτυο με το μήνυμα του ντοκυμανταίρ. 

Το οποίο μήνυμα, για να μην ξεχνιόμαστε πάλι, δεν είναι: "ελάτε όλοι μαζί παιδιά να συζητήσουμε ήρεμα και χωρίς προκαταλήψεις πώς φτάσαμε ως εδώ και πώς θα βγούμε από το αδιέξοδο. Άραγε τι να πιστεύουν όσοι άνθρωποι, καίτοι σοβαροί, καλόπιστοι και πατριώτες, διαφωνούν μαζί μας;"

Για να τα πούμε αλλιώς: ο Γολιάθ σε αυτή την ιστορία δεν είμαι εγώ και το ιστολόγιό μου, που δεν έχει και δεν θα έχει ποτέ έσοδα από διαφημίσεις/χορηγίες/δωρεές, που το διατηρώ μόνος με 2-3 άρθρα την εβδομάδα, που δεν τυγχάνει ενισχύσεων από 'συνδικάτα και εργατικές ενώσεις' ούτως ώστε να είναι τάχα πιο ανεξάρτητο (ROFLMAO!!!!!!!!!!!!!), που το γράφω στις λίγες ώρες που ξεκλέβω από δουλειά και προσωπική ζωή, και βέβαια υπό καθεστώς πλήρους (μα εντελώς πλήρους) επωνυμίας.  

Γι' αυτό άμα την πω σε κάποιον μην ανησυχείτε μπας και πάθει τίποτε ή βάλει τα κλάματα. Όλοι ενήλικες είμαστε. Όπως είπα και σε μια συνάδελφο, αν σας ενοχλεί το ύφος και όχι το περιεχόμενο, πείτε: "να μια αξιόλογη άποψη ενός κακού ανθρώπου" και προσπεράστε. 

#DEBTOCRACY: MUCH BETTER THAN A REVIEW

Δείτε επίσης και την ελληνική μετάφραση αυτού του άρθρου εδώ.

Like most of Greece’s online population, I spent some time the other night watching Debtocracy, a crowdfunded indoctrimentary which outlines to the incessant whining of stringed instruments (the world’s smallest, one is tempted to add) the causes of Greece’s indebtedness as understood by a pontificating third-rate Politics major. As with any such offering in Greece, it is steeped in sarcasm, which is its sole redeeming feature. I’m hugely into sarcasm from way back in my debating days; not just because it’s funny but also because it raises the stakes tremendously when one’s argument isn’t quite as good as one thought.

And the Debtocracy argument isn’t. It is telling that already people are falling back on the defence that it’s a ‘first attempt at raising the issues’, or an alternative view that the conventional media won’t broadcast.’ No doubt they were expecting a slightly better reception but sadly one of the fortunate byproducts of the Greek fiscal crisis is the fact that some people have taken the time to learn some Economics 101.

The minds behind Debtocracy start from the stated premise that our debt is essentially due to the enrichment of a handful of businesspeople and politicians and thus does not need to be paid back. ‘It is immoral to repay an immoral debt’ as per the most quotable line in the documentary. They then go on to goal-seek a solution to our woes that they have already decided must be the one practiced by Ecuador in 2008, namely denouncing our foreign debt as ‘odious’ or ‘immoral’ and defaulting. They conveniently gloss over the fact that Ecuador at the time had way more in cash reserves than the debt they defaulted on and that it is an oil producing country and a member of OPEC which must have given it some leeway following a long commodity boom.  I.e. Ecuador could default because, however momentarily, it was a surplus country. The strong oil rally in 2010 has kept their finances sustainable since.

But of course the Greek Left don’t like economics half as much as politics so the real boner-inducing factor for them is the fact that Ecuador is sticking it to The Man – the US of A. Already people are starting to post things like the quote below on Twitter, which simply gives me the creeps. Aaaah, for a strong Latino leader to carry us away in his muscular, sun-bronzed arms... That’s 1981 all over again, and Christ-single-handedly-rowing-a-trireme don’t we know where that got us.

Anyway, Debtocracy proposes that we hold a Public Debt Audit to declare our debt odious and then default, which, while admittedly inevitable, is neither an original idea nor ‘covered up by the conventional media’ as they claim. Default is only the most commonly cited solution to our debt problem in the entire financial world. Foreigners have been talking about it since Dubai went bust, and some of the same people who toast Debtocracy’s health today used to accuse them of being New World Order vultures for it. Moreover the audit has been advocated for some time, most notably through this initiative and of course by myself here.

In short, as per the strangely pornographic old Greek schoolyard taunt, ‘αυτά μας τα ‘παν κι άλλοι, που την είχαν πιο μεγάλη.’ We’ve heard that one before, and the other guys had bigger cocks than you.

Except the Debtocracy ‘solution’ is not about using the Audit intelligently as a bargaining chip with our creditors or as a tool for democratic accountability as I suggested here; the journos have already decided that the debt is odious and would rather use the Audit as a kangaroo court that MUST find it to be such: a sovereign get-out-of-jail card. In fact, they show very few signs of understanding that even if some of our debt is indeed ‘odious’ it’s unlikely that all of it is, as between half and two thirds of all government spending during the last fifteen years has gone directly to the Greek people via social welfare and public sector wages, as per the graph below (blue line is the pay of civil servants, red is social welfare spending and green is their sum, all expressed as a share of Greek public expenditures. Source).

That the makers of Debtocracy and their slavering viewership can actually seem to take pride in having taken apart a car in order to invent the wheel makes me want to drop-kick a tiny kitten right into space. Still, given my own views on the matter you may ask whether this ‘my-call-for-a-default-is-better-than-yours’ stance is in any way constructive, and indeed whether I’m not just throwing a patrician tantrum because people I judge to be inferior are getting more airtime than me. Surely, calling for a default with a reference to intertemporal balance sheets and budget items is no better than just calling for a default?

Sure it is. Defaultniks and Debtocratistas see the default as the end of our struggles: we the Sainted People did not do anything to incur this debt (which we did) and therefore left to our own devices, with a proper populist popular government (and without the odious debt to pay back) we will be debt-free post-default. Except we won’t. We’re expecting the 2010 deficit to still clock in at above 10% of GDP. Even with a 100% default (which will not happen) we will still need to find 3.2% of GDP in credit from somebody in order to service our primary deficit. Perhaps Ecuador would lend us? Why not get on the phone now? Otherwise, we’ll have to get the deficit down to zero in almost zero time, when getting it down to zero in three years is so hard even trying it is killing our economy.

Debtocracy is in dire need of a sequel: #surplusocracy. Or something. The idea is that default is all very well if you can survive without borrowing, but not a good idea if you cannot, as the natural consequence of taking a dump on your own government paper tends to be that no one wants to buy it anymore. I’m a little perplexed as to why genuinely intelligent people don’t care to answer this question. I assure you it matters. If you think taking salary cuts to the public sector was bad, just wait till all those pensioners that half the country is living off suddenly find that their cheque is ‘in the post’ – indefinitely. Or wait until the police discover they would rather take a bribe today than rely only on their salary which may or may not come tomorrow. Or even better: wait until the Government starts printing some kind of funny money that isn’t worth the linen it’s made of and you have to time your weekly purchases carefully so that your money doesn’t lose too much of its value in the meantime.

So how should we do it?

As I said, however, I do believe in the Debt Audit and the default. Because of the risks I explained above, they must be done very carefully and with as much respect for the rule of law and due process as we can have while defaulting on an obligation written into law (i.e. our Budgets).

If this is to be avoided, the question at the heart of the Debt Audit must be made explicit. My view is that it should be simply this: how much of the Greek public debt can be attributed, directly, or indirectly to the will of the Greek people, and must therefore be repaid?  Clearly, when a politician takes a backhander in order to award a defense contact to a foreign bidder at inflated prices, the extra spending involved isn’t carried out by the will of the Greek people. It is hard to defend causing anyone else any hardship in order to repay the resulting extra debt. If only all of our deficits were incurred in this way (which some parts of Debtocracy erroneously imply was the case).

I believe we need a few rules for this exercise. Some conditions under which the debt is valid and the Greek people are responsible for it. I would suggest the following:

First and foremost: examining everything on a payments basis. There is no point engaging in a theoretical exercise about who caused our debt unless we can point to specific funds and their recipients. This helps put things in context. If Greece misprocured some wonky subs from the Germans that’s probably wrong but it means very little if this payment amounts to only about 0.1% of our public debt. This principle has one very important implication. This principle implies that the Greek people have no responsibility for debt on a conceptual basis but for individual transactions of the Greek state.

Second, constitutional legitimacy. Sure, no government has ever been democratically elected with a 100% majority. Greece also doesn’t employ proportional representation so our majorities are even smaller. But this is just the rules of our system. No one has demonstrated in favour of PR in years, so presumably this was not a priority for our people, i.e. they were happy enough for the show to go on. At any rate, ours is not, by the standards of developed or developing countries, a flagrantly undemocratic system. My argument from the above basically boils down to this:  budgets passed into law by the Greek parliament and by due process must be taken to reflect the allocation of funds demanded by the Greek people.

Third, an intelligent people. By this I don’t mean that the Greeks are universally very bright but that they can construct naïve estimates of how the Budget is likely to go wrong. Budgets have, of course, been implemented with varying degrees of success, so it’s important to bear in mind that the deficit voted for each year need not be the deficit achieved. In fact it hasn’t at any point in the last decade. The additional borrowing involved has the potential to build odious debt, but not necessarily. A naïve estimate in this case would be to assume that a given year’s Budget will be violated to the same extent as last year’s; the latter violation must be estimated based on the latest information made public by the Greek government prior to the new Budget. For the 2008-9 period this will be in the form of EDP notifications to Eurostat, whereas for the other years we’ll probably have to rely on the actual Budget reports. Any spending above this is a violation of the people’s mandate and the part of it that is financed by debt creates potentially odious  debt. See below for a quick application of this with real figures:

Note to my fellow cynics: I realise most Greeks never read the Budget or cared what was in it. But the Budget is a law of the land and ignorance of the law is no excuse in a court of law.

I realise the above principle is the most controversial of all and it makes a huge difference to the amount of ‘odious’ debt incurred. I think it is important to hold on to it for two reasons. First, because it is the Greek people’s job to hold their Governments to account. We’re the ones who are supposed to care whether someone is robbing our children and grandchildren and if we don’t, no one will or should. Second, if our default is to work we must avoid at all costs giving potential creditors the impression that Greeks have abdicated this responsibility.

Still, it’s probably wise to prepare one estimate that assumes an intelligent citizenry and one that does not; in a way the difference between the two indicates the burden of active citizenship.

Fourth, sovereignty. The Greek people can only be responsible for budget over-runs as long as they have power over the state. Post 2009 it’s hard to determine the effect of the will of the people on the execution of the Greek budget because Greece has not been sovereign throughout all of 2010, or ever since. Also, there’s no point going back any further than 1975 because Greece was, not too briefly, a dictatorship. So our timeline for this adjustment exercise is 1975 to 2009. Any borrowing above the budgeted amounts during the Memorandum period is odious debt.

In addition to the four principles above, we need a fifth principle for allocating the potentially odious deficit (and thus the potential odious debt) to its sources. The deficit is not a transaction or even the sum of many transactions. It’s the difference between revenues and expenditures, a net figure. Thus it’s not entirely clear where it comes from (just as it’s unclear which country a trade surplus or deficit comes from, as explained in the comments here). Still we must choose a method.

The simplest one is to assume that the potentially odious deficit is allocated just like overall government spending: this implies that potentially odious over-spending is just like any other spending – the Government has simply over-reached and given itself a little bit more headroom, but would have been proportionately as corrupt, wasteful and servile to special interests even if it had had to stick to a lower budget allocation. Under this fairly unrealistic assumption, between 50% and 65% of our potentially odious debt can’t be truly odious because the Greek people have received this money in direct transfers from government, via wages or welfare.

Of course this is not a very good solution because presumably truly odious debt comes from a forced reprioritisation of spending that violates the people’s desires.  So perhaps a better idea would be to examine how gov’t spending on wages and social welfare or the income of the median Greek household correlates with the part of the deficit that is potentially odious and derive a rule of thumb. The R² value of the regression would be the % of the potentially odious deficit each year that is not odious. This is more fair but very difficult to sell to anyone.

Finally, we could audit transactions one by one, starting with the 20% largest ones, and establish a) their status vis-à-vis the Budget presented to Parliament and b) their legal validity. Assuming a Pareto Law, these should account for 80% of our spending. For the other 20% of small transactions which are likeliest to involve individual citizens, we could audit a sample for each year – but even with a very very small sample, like 1,000, this would take many many years. We’d still have to be very careful – overpaying a supplier does not necessarily mean some kind of graft is involved. Hospital suppliers, for instance, knew that our payment terms were 5 years from delivery (!) so of course they would overcharge. We still took those terms and that was that.  Once again, any obligation the Greek state took on without coercion and in accordance with the Budget is legitimate. It’s payable.

More on this very soon.